Ramana qalası Bakıda, Ramana qəsəbəsinin cənub-qərbində qayalıqda yerləşir.
Rus alimi V.M.Sısoyevin kitabında (1925) qala belə təsvir olunub: "Kəndin yaxınlığında gözəl xarabalıqlar var ... tikili orta əsr Qərbi Avropa qəsrlərini xatırladan gözəl nəhəng görünüşə malikdir ...". Onun sözlərinə görə, o zaman qala divarlarında bir kitabənin kiçik hissəsi qalmışdır. Kitabəyə əsasən qalanın XIV-XVI əsrlərdə tikildiyi güman edilirdi.
1956-cı ildə "Koroğlu" filminin çəkilişi üçün Ramana qalası bərpa olunmuşdur. “Nəsimi” və “Babək” filmləri də məhz burada çəkilmişdir.
Güman edilir ki, qala müdafiə məqsədi ilə Şirvanşahlar dövründə tikilib və sonralar tabasaranlı (Dağıstanda mövcud olmuş tarixi ərazi) sərkərdələr tərəfindən qəsr kimi istifadə olunub. Tarixçilər Ramana qalasından Qız qalasına və Bakıxanov qəsəbəsinə vaxtilə yeraltı yolun olduğunu qeyd etmişdirlər.
Qala ağ daşdan inşa edilmişdir. Divarlardan və mərkəzdə yerləşən dördbucaqlı qüllədən ibarətdir. Qüllənin hündürlüyü 15 metrdir, dörd mərtəbəsi var. Mərtəbələr divariçi dolama pilləkən vasitəsilə birləşir.
Ramana qalası 2001-ci ildə UNESCO Ehtiyat Siyahısına daxil edilmişdir. Hazırda muzey kimi fəaliyyət göstərir.
Mənbələr: