top
Xəzərin tarixində ən böyük dəniz döyüşü hesab edilən Səngi Muğan döyüşü
09 dekabr 2023, 19:00
- +

Xəzərin tarixində ən böyük dəniz döyüşü hesab edilən Səngi Muğan döyüşü

1669-cu ildə Xəzər dənizində Stepan Razinin kazakları ilə Səfəvi donanması arasında Svinoy adasının yaxınlığında döyüş baş verib. Ehtimal edilir ki, həmin ada Bakı arxipelaqına daxil olan Səngi Muğan adasıdır. Bu döyüş rusların XVII əsrdə dəniz döyüşlərində ən böyük qələbəsi və eyni zamanda Xəzərin tarixində ən böyük dəniz döyüşü hesab edilir.

Sahilboyu kəndləri talan edən Razin Bakı yaxınlığındakı Səngi Muğan adasında düşərgə salmışdı. Bu zaman Rusiya hökuməti kazak üsyanlarını yatırmaq üçün İran şahı Süleymandan kömək istəyir. O, Astrabad valisi astaralı Məmməd xanı Razini məğlub etməyə göndərir. [Шефов Николай Александрович. "Битвы России". Москва-2006]

Səfəvi əsgərləri dayaz boğazı keçərək adada kazakların əks-istiqamətində mövqe tuturlar. Ümumi yığıncaqda ölkənin qarət edilməsi nəticəsində varlanan başçılar geri çəkilmənin tərəfdarı idilər. Ancaq çoxluq təşkil edən kasıb təbəqə döyüşə girmədən getməyin utandırıcı olmasını bildirərək qərara təsir göstərirlər. Səfəvi gəmiləri bir-birinə dəmir zəncirlərlə bağlanmışdı. Onların hədəfi kazakları dövrəyə alaraq heç birinin qaçmasına imkan verməmək olmuşdur. Ancaq döyüşdə bir yanlışlıq döyüşün taleyini kazakların lehinə həll etdi.

Razin donanmanı açıq dənizə çıxarmaq istəyirdi. Səbəb isə burada kazak gəmilərinin daha çevik olması idi. Özlərini qorxub qaçan kimi nümayiş etdirən kazaklar açıq dənizə istiqamətlənirlər. Buna aldanan Səfəvi donanması kazakları təqib edir. Sahildən xeyli uzaqlaşdıqdan sonra kazaklar gəmilərini geri çevirərək güclü artilleriya atəşinə başlayırlar. [Кемпфер Э. Записки о персидском походе Степана Разина// Иностранные известия о походе Степана Разина. Материалы и исследования. Лениград-1975]

Razinin olduğu gəminin təcrübəli topçusu silahı pambıq və neftlə dolduraraq Məmməd Xanın gəmisinə yandırıcı atəş açır. Nəticədə Məmməd Xanın olduğu gəmi partlayış nəticəsində böyük zərər görür. Bir-birinin ardınca səfəvi gəmiləri kazaklar tərəfindən batırılırdı. Gəmilərin bir-birinə bağlanması manevr imkanlarını daraldırdı. Səfəvi donanmasından yalnız 3 gəmi qurtula bilmişdir. Onlardan birində isə Məmməd Xan xilas olmuşdur. [Кемпфер Э. Записки о персидском походе Степана Разина// Иностранные известия о походе Степана Разина. Материалы и исследования. Лениград-1975] [Шефов Николай Александрович. "Битвы России". Москва-2006]

Valinin oğlu və qızı əsir götürülür. Rəvayətə görə, Razin bu qıza aşiq olur, lakin sonra geriyə qayıdarkən ona çoxlu qənimət verən Volqa çayına qurban vermək qərarına gəlir və qızı çaya atır. Üzərindən 200 il keçdikdən sonra bu hadisədən təsirlənən rus şair Dmitri Sadovnikov şeir yazır. Şeirinə indiyə qədər bilinməyən bir bəstəkar tərəfindən mahnı bəstələnir. Səfəvi şahzadəsinin şərəfinə yazılan “İz-za ostrova na strejen” adlı parça hələ də Rusiyada məşhurdur. [Стрейс Я.Я. Три путешествия. Москва-1935]

[video width="1080" height="1080" mp4="https://bakuplus.az/wp-content/uploads/2023/12/sequence-022.mp4"][/video]

Son xəbərlər

Aktual Xəbərlər
22 iyul 2025, 16:10

Musiqiçini maşın vurub öldürdü

Cəmiyyət
21 iyul 2025, 18:03

fsfsdfsdfsfsdfsf

Aktual Xəbərlər
21 iyul 2025, 17:34

Masazır işıqsız qalıb

Cəmiyyət2
21 iyul 2025, 17:30

"AF Hotel"də saxlanılan heyvanlar xilas edildi

İdman
21 iyul 2025, 17:30

test

Xəbər
21 iyul 2025, 17:18

Məmmədbağır Bağırzadənin doğum günüdür

Cəmiyyət
19 iyul 2025, 14:26

Qazinin çimərlikdəki obyektini niyə söküblər? - Rəsmi açıqlama

Cəmiyyət
19 iyul 2025, 12:06

Şahin Şıxlinskinin oğlu apelyasiya şikayəti verdi

Cəmiyyət
19 iyul 2025, 11:06

Sərnişinlər yenisini gözləyir, köhnəyə minir - ŞİKAYƏT 

Cəmiyyət
19 iyul 2025, 09:44

Bakıda yol qəzası: Ölən və yaralananlar var

Cəmiyyət
19 iyul 2025, 09:36

Pirşağıda dənizdə bir nəfər batıb

Xəbər
18 iyul 2025, 18:00

Bakı-Naxçıvan-Bakı avtobus reyslərinin fəaliyyəti bərpa olunur

Xəbər
18 iyul 2025, 17:30

“Yasamal” idman klubunun direktoru barəsində qərar verilib

Xəbər
18 iyul 2025, 16:33

Ləhiş bağları işıqsız qalıb - ŞİKAYƏT

Xəbər
18 iyul 2025, 16:15

Paytaxtda media nümayəndələri ilə görüş keçirilib

Xəbər
18 iyul 2025, 15:30

Müdir təyinatı adı ilə 68 mini ələ keçirmişdi - Hökm oxundu

Cəmiyyət
18 iyul 2025, 15:10

Jurnalistika ixtisasına qəbul olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ!

Xəbər
18 iyul 2025, 14:41

Ermənistanda işgəncələrə məruz qalmış şəxs məhkəmədə ifadə verib

Xəbər
18 iyul 2025, 14:33

Mərkəzi Bank “eManat”a verilən bu lisenziyanı ləğv etdi

Cəmiyyət
18 iyul 2025, 14:19

“Xutor” da plana düşdü: söküntü işlərinə başlanılır

Cəmiyyət
18 iyul 2025, 14:00

Bakı aeroportunda ƏMƏLİYYAT: Brilyant qaçaqmalçıları TUTULDU

Xəbər
18 iyul 2025, 13:31

"Nə oldu, Paşinyan?"ın müəllifi həbs olundu

Xəbər
18 iyul 2025, 12:35

Bakıda əllə yazılmış “Yol bağlıdır” lövhəsini kim qoyub?

Cəmiyyət
18 iyul 2025, 11:31

Bakıda magistral yolda lüt gəzən gənc saxlanıldı

Oxşar xəbərlər