Bir vaxtlar “Tağıyev pasajı” adlanan bina Bakıda, Zərifə Əliyeva (keçmiş Merkuryevskaya) və Rəsulzadə (keçmiş Olginskaya) küçələrinin kəsişməsində yerləşir. Bu pasaj 1896-1898-ci illərdə polşalı memar Kazimir Skureviçin layihəsi əsasında inşa edilmişdir.
Pasaj neft milyonçusu Nikita Şagidanovun sifarişi ilə tikilib və bir müddət onun adını daşıyırdı. Lakin 1903-cü ildə Şagidanov binanı milyonçu Hacı Zeynalabdin Tağıyevə satır və o vaxtdan tikili Tağıyevin şərəfinə adlandırılır. [Пассаж Тагиева в Баку — OurBaku]
Tağıyev pasajı uzun illər şəhərin ən böyük ticarət mərkəzi hesab edilib. Burada “A.Bender və oğulları” ticarət evinin mağazası açılıb. Mağazada qadınlar və kişilər üçün xarici mallar satılıb. Manaf Süleymanovun kitabından: “Tağıyev pasajında (Köhnə univermaq) Dorojnov hər növ hazır paltar satırdı: kişi, arvad, uşaq libasları, yun, ipək, kətan paltarlar...Satıcıların hər fəsil üçün paltarları vardı; özləri də çox şey alan müştəriyə kömək edər, küçəyə qədər yola salar, hətta faytona da mindirərdilər.” [Manaf Süleymanov. Eşitdiklərim, oxuduqlarım, gördüklərim. Bakı-1987]
1907-ci ildə Tağıyev pasajının binalarından birində Bakıda ilk kinoteatrlardan sayılan “Fransız Elektro-Bioqraf” açıldı. Azərbaycanın ilk “Neft və milyonlar səltənətində” bədii filmi ilk dəfə məhz burada nümayiş etdirildi. Sovet dövründə kinoteatrın adı “Təyyarə”yə dəyişdirildi. 1920-ci ildə ticarət mərkəzində teatr rejissoru Vladimir Şveytserin rəhbərliyi altında “Azad Satira Agitteatr” adlı yeni teatr açıldı. [Пассаж Тагиева в Баку — OurBaku]
Manaf Süleymanovun kitabından bəlli olur ki, 1913-1914-cü illərdə Tağıyev bu pasajı qızlar məktəbinə vermək istəmişdir, lakin Birinci Dünya müharibəsinin başlaması buna mane olmuşdur. [Манаф Сулейманов. Дни Минувшие. Баку-1990]
Tağıyev pasajı Sovet dövründə “Köhnə univermaq” və ya Bakı Universal Mağazası (BUM) adlanırdı.
Hal-hazırda da binada ticarət obyektləri yerləşir.
[URIS id=41624]
