1920-ci ildə, Şərq xalqları qurultayının Bakıda keçiriləcəyi qərara alındıqdan sonra Nəriman Nərimanovun tapşırığı ilə Xan sarayı və Qız qalasında təmizlənmə işləri aparılırdı. Saraydakı kəşfiyyat işləri zamanı müəyyən edilmişdir ki, ərazidə xeyli quyu var və onların bir neçəsindən yeraltı yollar başlanır.
Uzun müddət aparılan müşahidələr nəticəsində müəyyən olunub ki, Bakıda bu qurğudan, əsasən, iki məqsəd üçün istifadə olunub: lazım gəldikdə qalanı tərk etmək üçün yeraltı gizli yol kimi istifadə etmək və şəhərin şərq və cənub-şərq tərəfində yaşayan əhalini su ilə təchiz etmək. AMEA Hidrogeologiya və hidrokimya laboratoriyasında aparılan analizlər burada aşkar edilən suyun içmək üçün yararlı olduğu təsdiq edib, hətta suyun tərkibində müxtəlif minerallar da müəyyənləşdirilib.
Belə yollardan birinin Şirvanşahlar sarayından başlandığı məlumdur. Xalq etimologiyasında şəhərin düşmən əlinə keçdiyi zaman şah, əyan və mühafizəçilərin yeraltı yolla Qız qalasına müdafiə mövqeyinə çəkilmələri, qalanın təslimolma qorxusu yarananda isə yeraltı yolla şəhəri tərk etmələri haqqında söhbətlər var. [Kamil İbrahimov. İçərişəhərdə yeraltı yollar. Azərbaycan.- 2016.- 6 sentyabr.- S. 11.]
AMEA-nın elmi işçisi Kamil İbrahimovun təsvirindən: “Təxminən 80-ci illərdə Şirvanşahlar Sarayının muzeyində elmi işçi işlədiyim zaman buraya yaşlı bir qadın gəldi. O, Qalada doğulub boya-başa çatdığını, səkkiz yaşlı qız ikən yaşlı bir qonşunun ona və digər uşaqlara Şirvanşahlar sarayının Divanxanasından başlayan gizli yollar haqqında nağıl danışdığını söylədi. Onlar bir gün neft lampası, ərzaq və su götürərək bu yolla getməyi qərara alırlar. Lakin bir müddət getdikdən sonra geriyə yolu itirib azırlar. Qorxuya düşən uşaqlar xilasolma çarəsini yalnız irəli getməkdə görürlər… bir neçə gündən sonra Bakıdan 60 kilometr şimalda yerləşən Mərəzə adlı yerdə üzə çıxırlar. Maraqlıdır ki… qadının söhbətindən məlum olur ki, uşaqlar yeraltı gizli yolboyu havasızlıqdan şikayət etməmişlər”. [https://caliber.az/ru/post/56606/]
Qədim Bakının yeraltı yolları haqqında Şeblıkinin 1941-ci ildə, alman səyyahı Kempferin 1684-cü ildə çəkdiyi Bakının qrafik rəsmlərində, 1796-cı ildə hidroqraf Truzson, 1858-1866-cı illərdə hidroqraf kapitan-leytenant Ulskiy tərəfindən işlənmiş Bakının xəritələrində məlumat verilir.
[caption id="attachment_105126" align="alignnone" width="640"]
Foto açıq mənbədən[/caption]
