Hacı Baxşı məscidi Bakının Sabunçu rayonunda, Nardaran qəsəbəsində, Nəsrullah Əsgərov küçəsində yerləşir. Məscid 1663-cü ildə kənd sakini, sərkər Hacı Baxşının rəhbərliyi ilə inşa edilib. İbadətgahın memarı Murad Əli olub. [http://irs.gov.az/location/haci-baxis-mescidi]
İbadətgah, həmçinin “Şah Abbas məscidi” kimi də tanınır. Onun adı Səfəvi dövlətinin hökmdarlarından biri olan II Şah Abbasla bağlıdır. Nardaran qəsəbəsinin sakini, arxeoloq İsa Əzimbəyov 1920-ci illərin əvvəllərində Hacı Baxşı məscidini tədqiq edib. O, ibadətgahı tədqiq edərkən “Baxşı” sözünü “hədiyyə” kimi tərcümə edib və güman edib ki, məscid Şah Abbasın təşəbbüsü ilə tikilib. Lakin tarixçi-epiqrafist Məşədixanım Nemətova bunu yanlış iddia hesab edib.
[Неймат М.С. Корпус эпиграфических памятников Азербайджана. Баку-1991] [Каспий.- 2010.- 6 ноября.- С.9.]
İbadət evi iki əsas hissəyə bölünür. Birinci hissə mərkəzində dörd sütun olan kvadrat ibadət zalıdır, ikinci hissə isə ona birləşən giriş portalıdır. Əsas girişdən başqa, şərq divarda ikinci giriş qapısı da inşa olunub. İbadətgahın tavanı 4 tağla bir-birinə birləşmiş sütun üzərində dayanır. Məscidin bir günbəzi var. Bu tikilidə yay mövsümü üçün nəzərdə tutulan açıq ibadət zalı da movcuddur.
[Неймат М.С. Корпус эпиграфических памятников Азербайджана. Баку-1991] [Azərbaycan Respublikası Məscidlərinin Ensiklopediyası. Bakı-2001]
Hacı Baxşı məscidi ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına daxil olmasına baxmayaraq, hazırda baxımsız vəziyyətdədir. Nardaran qəsəbəsində Hacı Baxşı karvansarayı da movcuddur. [https://e-qanun.az/framework/2847]
[URIS id=110270]
