top
“Molla Nəsrəddin”in Bakı dövrü
18 aprel 2022, 12:38
- +

“Molla Nəsrəddin”in Bakı dövrü

Azərbaycanın ilk şəkilli jurnalı “Molla Nəsrəddin”in birinci sayı 1906-cı ilin aprel ayında Tiflisdə işıq üzü görüb. 1922-ci ildə satirik jurnalın nəşri Bakıya köçürülüb. 9 il ərzində Bakıda jurnalın 400 nömrəsi çap olunub.

Həmin vaxt jurnalın baş redaktoru və təsisçisi Cəlil Məmmədquluzadə “Molla Nəsrəddin”in işinə rəssam Əzim Əzimzadəni cəlb edir. O vaxtdan Əzimzadə jurnalın baş rəssamı kimi fəaliyyət göstərir. Rəssam 1922-1931-ci illər ərzində jurnal üçün 1500-ə yaxın karikatura çəkmişdir.

Jurnalın sovet Azərbaycanında ilk nəşri 1922-ci ilin noyabrında həyata keçirildi. “Molla Nəsrəddin”in ikinci nömrəsində “Azərbəyim” adlı karikatura çap edilmişdir. Bu karikaturada Azərbaycanın sərvətini, xüsusilə də Bakı neftini ələ keçirmək xəyalında olan xarici inhisarçılar ifşa edilirdi. Sorğu-sual başlanılanda Mirzə Cəlil demişdir: “Azərbaycan neftini kəndlilərimiz gedib qonşu respublikalardan birə on qat baha alıb yandırırlar ki, qaranlıqda qalmasınlar”. [Hacızadə B.K. Ə.Əzimzadə və "Molla Nəsrəddin" jurnalı. //Mədəni-maarif .-2010.- №1/2.- S.58-62.]

Bakıya gəldikdən sonra Mirzə Cəlil və Mərkəzi Komitə arasında jurnalın məzmunu haqqında mübahisə başladı. Jurnalın ideya-siyasi istiqamətləri barəsində Mərkəzi Komitənin səlahiyyət sahibləri ilə Mirzə Cəlil arasında “tərbiyəvi söhbətlər” aparılsa da, Məmmədquluzadə öz fikrindən dönmədi. Bu vəziyyətdə jurnalın nəşrinin şair M.S.Ordubadinin nəzarəti altında həyata keçirilməsi qərarlaşdırıldı. Məmmədquluzadənin xəbəri olmadan jurnalın bir neçə sayı buraxılır, lakin orada baş redaktor kimi onun adı yazılırdı.

Yazıçı Qulam Məmmədli öz xatirə müsahibəsində belə deyirdi: “1922-ci ildən sonra “Molla Nəsrəddin” tamamilə simasını itirdi. Mirzə Cəlil ağır mənəvi və sözün əsl mənasında maddi çətinliklər içərisində qaldı. 1930-cu ildə xəstələndi. 1931-ci ilin sonunda ağır vəziyyətə düşdü. 1932-ci ilin yanvarın 4-də o, dünyanı tərk elədi”. [Akif Aşirli. Azərbaycan mətbuatı (1875-1920). Bakı-2009]

Azərbaycan KP MK-nın 1929-cu ildə keçirilmiş plenumunda “Molla Nəsrəddin” jurnalının Mübariz Allahsızlar Cəmiyyətinin orqanı olaraq ateist jurnalı kimi nəşr edilməsi haqda qərar qəbul edildi. Rəsmi dairələrdə Məmmədquluzadənin narazılığına fikir vermirdilər. Nəticədə 1931-ci ilin əvvəlində Mirzə Cəlil “Molla Nəsrəddin”in fəaliyyətini dayandırmışdır. Allahsızlar Cəmiyyətinin orqanı kimi yeni “Molla Nəsrəddin” çap olunsa da, bu jurnal nüfuz qazana bilməmiş və 5 saydan sonra fəaliyyətini dayandırmışdır. [“Molla Nəsrəddin” ensiklopediyası. Bakı-2020]

Son xəbərlər

Aktual Xəbərlər
22 iyul 2025, 16:10

Musiqiçini maşın vurub öldürdü

Cəmiyyət
21 iyul 2025, 18:03

fsfsdfsdfsfsdfsf

Aktual Xəbərlər
21 iyul 2025, 17:34

Masazır işıqsız qalıb

Cəmiyyət2
21 iyul 2025, 17:30

"AF Hotel"də saxlanılan heyvanlar xilas edildi

İdman
21 iyul 2025, 17:30

test

Xəbər
21 iyul 2025, 17:18

Məmmədbağır Bağırzadənin doğum günüdür

Cəmiyyət
19 iyul 2025, 14:26

Qazinin çimərlikdəki obyektini niyə söküblər? - Rəsmi açıqlama

Cəmiyyət
19 iyul 2025, 12:06

Şahin Şıxlinskinin oğlu apelyasiya şikayəti verdi

Cəmiyyət
19 iyul 2025, 11:06

Sərnişinlər yenisini gözləyir, köhnəyə minir - ŞİKAYƏT 

Cəmiyyət
19 iyul 2025, 09:44

Bakıda yol qəzası: Ölən və yaralananlar var

Cəmiyyət
19 iyul 2025, 09:36

Pirşağıda dənizdə bir nəfər batıb

Xəbər
18 iyul 2025, 18:00

Bakı-Naxçıvan-Bakı avtobus reyslərinin fəaliyyəti bərpa olunur

Xəbər
18 iyul 2025, 17:30

“Yasamal” idman klubunun direktoru barəsində qərar verilib

Xəbər
18 iyul 2025, 16:33

Ləhiş bağları işıqsız qalıb - ŞİKAYƏT

Xəbər
18 iyul 2025, 16:15

Paytaxtda media nümayəndələri ilə görüş keçirilib

Xəbər
18 iyul 2025, 15:30

Müdir təyinatı adı ilə 68 mini ələ keçirmişdi - Hökm oxundu

Cəmiyyət
18 iyul 2025, 15:10

Jurnalistika ixtisasına qəbul olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ!

Xəbər
18 iyul 2025, 14:41

Ermənistanda işgəncələrə məruz qalmış şəxs məhkəmədə ifadə verib

Xəbər
18 iyul 2025, 14:33

Mərkəzi Bank “eManat”a verilən bu lisenziyanı ləğv etdi

Cəmiyyət
18 iyul 2025, 14:19

“Xutor” da plana düşdü: söküntü işlərinə başlanılır

Cəmiyyət
18 iyul 2025, 14:00

Bakı aeroportunda ƏMƏLİYYAT: Brilyant qaçaqmalçıları TUTULDU

Xəbər
18 iyul 2025, 13:31

"Nə oldu, Paşinyan?"ın müəllifi həbs olundu

Xəbər
18 iyul 2025, 12:35

Bakıda əllə yazılmış “Yol bağlıdır” lövhəsini kim qoyub?

Cəmiyyət
18 iyul 2025, 11:31

Bakıda magistral yolda lüt gəzən gənc saxlanıldı

Oxşar xəbərlər