top
Maştağanın dağıdılmış istehkamı
14 may 2023, 16:00
- +

Maştağanın dağıdılmış istehkamı

Bir vaxtlar Maştağa qəsəbəsində istehkam mövcud olub. Hazırda bu abidə tamamilə dağıdılsa da, bəzi mənbələrdə qala haqqında məlumata rast gəlinir.

Rus tədqiqatçısı Paxomovun verdiyi məlumata əsasən, burada çətin oxunan kitabə hissəsi aşkar edilmişdir: “Bina Məhəmməd İbrahim-Əli oğluna…səkkizinci ildən…” [Пахомов Е.В. Старинные оборонные сооружения Абшерона// Труды института истории имени А.Бакиханова. Баку-1947]

Bəzi mənbələr, tarixçi Bakıxanovun məlumatına əsaslanaraq, bu qalanı II Mirzə Məhəmməd xana ( Bakıxanovun atası) aid edir. II Mirzə Məhəmməd xan hələ 1784-1791-ci illərdə Bakı xanlığının hökmdarı olub. Sonradan o, taxtdan uzaqlaşdırılıb və Qubaya köçüb. 1792-ci ildə o, yenidən xanlığı ələ keçirmək üçün Bakıya gəlib. Bakı xanı Hüseynqulu xan ilə uzun danışıqlardan sonra xanlıq iki yerə bölünüb. Mirzə Məhəmməd Balaxanıda, Maştağada və Əmircan kəndlərində yaşayıb. O, müdafiə məqsədi ilə Maştağada özünə yeni qala inşa edib. [Bakıxanov Abbasqulu ağa. Gülüstani-İrəm. Bakı-2000]

Lakin bəzi tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu istehkam daha qədim zamanlara aid olan Abşeron qalalarından biridir. Memar Şamil Fətullayev qalanı XIV əsrə aid edir. [Фатуллаев-Фигаров Ш.С. Зодчество Апшерона. Баку-2013] [Babayev Ə. Bakı xanlarının Maştağadakı iqamətgahı Abşeron tarixindən səhifələr.//Bakının səsi.-1995.- 22 fevral]

XIX əsrdə rus alimi İlya Berezin Maştağaya səyahət edərkən bu qala haqqında yazmışdır: “Şərq kəndlərinin böyük bir hissəsi kimi Maştağanın da hündür divarlı, zəlzələdən ciddi zədələnmiş istehkamı var”. Berezin, həmçinin istehkamda məscidin olmasını qeyd edir.

[Березин И.Н. Путешествие по Дагестану и Закавказью. Том I. Казань-1849]

Qala 1841-ci ilin dekabr ayında baş vermiş zəlzələ nəticəsində ciddi zədələnmişdir və bu, onun zamanla məhv olunmasına gətirmişdir. Qala divarının və qüllənin bir hissəsi 1940-cı ilə qədər mövcud olub. Bu hissədən məlum olurdu ki, iqamətgahın künclərində Nardaran qalasında olduğu kimi, dairəvi qüllələr mövcud idi. Qüllənin xarici diametri 2,6-3 m, qala divarının qalınlığı isə 1,8 m olub.

1960-cı ildə qalanın keçmiş ərazisində əhəng daşı ilə örtülmüş quyu aşkar edilmişdir. Kəndin yaşlı sakinlərinin dediyinə görə, quyudan yeraltı yollar başlayarmış. [Фатуллаев-Фигаров Ш.С. Зодчество Апшерона. Баку-2013] [Cansail Y. Maştağa. Mədəniyyət.- 2010.- 20 avqust.- S. 8.]

[URIS id=100209]

Son xəbərlər

Aktual Xəbərlər
22 iyul 2025, 16:10

Musiqiçini maşın vurub öldürdü

Cəmiyyət
21 iyul 2025, 18:03

fsfsdfsdfsfsdfsf

Aktual Xəbərlər
21 iyul 2025, 17:34

Masazır işıqsız qalıb

Cəmiyyət2
21 iyul 2025, 17:30

"AF Hotel"də saxlanılan heyvanlar xilas edildi

İdman
21 iyul 2025, 17:30

test

Xəbər
21 iyul 2025, 17:18

Məmmədbağır Bağırzadənin doğum günüdür

Cəmiyyət
19 iyul 2025, 14:26

Qazinin çimərlikdəki obyektini niyə söküblər? - Rəsmi açıqlama

Cəmiyyət
19 iyul 2025, 12:06

Şahin Şıxlinskinin oğlu apelyasiya şikayəti verdi

Cəmiyyət
19 iyul 2025, 11:06

Sərnişinlər yenisini gözləyir, köhnəyə minir - ŞİKAYƏT 

Cəmiyyət
19 iyul 2025, 09:44

Bakıda yol qəzası: Ölən və yaralananlar var

Cəmiyyət
19 iyul 2025, 09:36

Pirşağıda dənizdə bir nəfər batıb

Xəbər
18 iyul 2025, 18:00

Bakı-Naxçıvan-Bakı avtobus reyslərinin fəaliyyəti bərpa olunur

Xəbər
18 iyul 2025, 17:30

“Yasamal” idman klubunun direktoru barəsində qərar verilib

Xəbər
18 iyul 2025, 16:33

Ləhiş bağları işıqsız qalıb - ŞİKAYƏT

Xəbər
18 iyul 2025, 16:15

Paytaxtda media nümayəndələri ilə görüş keçirilib

Xəbər
18 iyul 2025, 15:30

Müdir təyinatı adı ilə 68 mini ələ keçirmişdi - Hökm oxundu

Cəmiyyət
18 iyul 2025, 15:10

Jurnalistika ixtisasına qəbul olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ!

Xəbər
18 iyul 2025, 14:41

Ermənistanda işgəncələrə məruz qalmış şəxs məhkəmədə ifadə verib

Xəbər
18 iyul 2025, 14:33

Mərkəzi Bank “eManat”a verilən bu lisenziyanı ləğv etdi

Cəmiyyət
18 iyul 2025, 14:19

“Xutor” da plana düşdü: söküntü işlərinə başlanılır

Cəmiyyət
18 iyul 2025, 14:00

Bakı aeroportunda ƏMƏLİYYAT: Brilyant qaçaqmalçıları TUTULDU

Xəbər
18 iyul 2025, 13:31

"Nə oldu, Paşinyan?"ın müəllifi həbs olundu

Xəbər
18 iyul 2025, 12:35

Bakıda əllə yazılmış “Yol bağlıdır” lövhəsini kim qoyub?

Cəmiyyət
18 iyul 2025, 11:31

Bakıda magistral yolda lüt gəzən gənc saxlanıldı

Oxşar xəbərlər