O, 1968-1978-ci illərdə Bülbül adına orta ixtisas musiqi məktəbində, 1978-1983-cü illərdə BDU-nun Filologiya fakültəsində təhsil almışdır. Paşayeva 1983-cü ildə aspiranturaya qəbul olmuş və 1987-ci ildə filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır.
Alim 1987-ci ildə BDU-nun Filologiya fakültəsinin Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasında assistent, müəllim, baş müəllim, dosent vəzifələrində, 1994-2008-ci illərdə isə Bakı Musiqi Akademiyasının Dil və ədəbiyyat kafedrasının müdiri vəzifəsində çalışmışdır. Paşayeva 2005-ci ildə filologiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsinə, 2005-ci ildə isə professor elmi adına layiq görülmüşdür. 2006-2008-ci illərdə Bakı Dövlət Universitetində Beynəlxalq əlaqələr üzrə prorektor vəzifəsində işləmişdir. O, 2007-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür.
Paşayeva 2008-ci ildən M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialının rektoru, 2009-cu ildən BDU-nun Klassik Azərbaycan ədəbiyyatı kafedrasının müdiridir. O, 2014-cü ildə AMEA-nın müxbir üzvü, 2017-ci ildə AMEA-nın həqiqi üzvü, 2018-ci ildə AMEA-nın vitse-prezidenti, 2019-u ildə rus akademiki V.Sadovniçinin təqdimatına əsasən, Rusiya Təhsil Akademiyasının akademiki (xarici üzvü) seçilib.
Paşayevanın təşəbbüsü ilə “Molla Nəsrəddin” jurnalı yenidən çap olunmuş, “Səməd Vurğunun xatirələri” kitabı, “Azərbaycan xalq çalğı alətləri” kataloqu hazırlanmış və çapdan çıxmışdır. O, “Oksford Universiteti nəzdində Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan və Qafqazşünaslıq elmi mərkəzinin” yaradılmasının təşəbbüskarıdır.
Nərgiz Paşayeva Rusiyanın “Dostluqda göstərdiyi xidmətlərə görə” nişanı, “Dostluq” ordeni, Macarıstanın “Xidmətlərə görə Komandor Xaçı” ordeni, Fransanın “Akademik Palma” ordeni, Azərbaycanın “Şöhrət” ordeni və başqa mükafatlarla təltif olunub, Əməkdar elm xadimi fəxri adına layiq görülüb.
Bu gün Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Nərgiz Paşayeva Azərbaycan Respublikasında elm və təhsilin inkişafında xidmətlərinə görə “Şərəf” ordeni ilə təltif edilmişdir.
Mənbələr:
