Səməd Vurğunun Ev-Muzeyi Bakının T. Əliyarbəyov küçəsi, 6 ünvanında yerləşir. 1974-cü ildə Respublika hökumətinin qərarı ilə yaradılan muzeyin 6 oktyabr 1975-ci ildə təntənəli açılışı olmuşdur. Bu, Azərbaycanda yazıçı və bəstəkarların xatirəsini əbədiləşdirmək üçün yaradılmış ilk memorial muzeydir. [https://www.kaspiy.az/tri-pisatelya-odin-muzej]
Muzey 1896-cı ildə xeyriyyəçi Hacı Hacıağa oğlu Ağa Yusif Dadaşov tərəfindən inşa edilmiş yaşayış binasının III mərtəbəsində, altıotaqlı mənzildə yerləşir. Səməd Vurğun ömrünün son illərini bu mənzildə yaşamışdır.
Muzeyin fondu şairin həyat yoldaşı Xavər xanımın verdiyi materiallar əsasında qurulmuşdur. Muzeyin ekspozisiyası 5 otaq və dəhlizlərdən ibarətdir. Muzeydəki üç otaq - şairin qonaq otağı, iş və yataq otaqları olduğu kimi qorunub saxlanılır.
Qonaq otağındakı royalda vaxtı ilə Səməd Vurğunun əvvəlki mənzilində tez-tez qonaq olmuş Azərbaycan milli operasının banisi Üzeyir Hacıbəyov, eləcə də məşhur bəstəkarlardan Q.Qarayev, F.Əmirov, S.Rüstəmov öz əsərlərini ifa etmişlər. Burada 1944-cü ildə Xalq rəssamı M.Abdullayev tərəfindən şairin ilk naturadan çəkilmiş portreti nümayiş etdirilir. Qiymətli eksponatlar arasında bir saat da var. Səməd Vurğun dünyasını dəyişdiyi zaman - saat 20:30-da şairin həyat yoldaşı Xavər xanım həmin saatı dayandırmışdır. [Səməd Vurğunun Ev-Muzeyi | Icomaz.az]
Şairin iş otağında yerləşən yazı stolunun üstündə şairin son əlyazmaları, papirosları, avtoqələmi, həyat yoldaşı ilə övladlarının birgə çəkdirdikləri fotoşəkil və şairin ən çox sevdiyi bənövşə gülünün rəmzi kimi kiçik səbətdə süni bənövşə qoyulmuşdur. Vurğunun “Vaqif”, “Fərhad və Şirin”, “İnsan”, “Aygün” və başqa əsərləri bir zamanlar bu yazı stolunun arxasında ərsəyə gəlmişdir. [Səməd Vurğunun Ev-Muzeyi 100. Bakı-2006]
2015-ci ildə muzeydə şairin oğulları - Xalq yazıçısı Yusif Səmədoğluna və Xalq şairi Vaqif Səmədoğluna həsr olunan ekspozisiyalar yaradılmış, bunun nəticəsində muzeyin fondu onların həyat və yaradıcılığını əks etdirən materiallarla daha da zənginləşmişdir. Hal-hazırda muzeyin fondunda Səməd Vurğuna, Yusif Səmədoğluya, Vaqif Səmədoğluya aid xatirə əşyaları, nadir fotolar, rəsm əsərləri, əlyazmaları, hədiyyələr, tədqiqat əsərləri və sairə materiallar saxlanılır. 2017-ci ildə eksponatların ümumi sayı 17000-ə qədər artırılmışdır. [https://www.kaspiy.az/tri-pisatelya-odin-muzej]
Muzeydə hər ilin 27 may tarixində şairin anım gününə həsr olunan “Xatirə günü” keçirilir.
[URIS id=125919]